Het gouden duo: probiotica bij antibiotica! Maar waarom?

Wanneer iemand antibiotica moet gebruiken of gebruikt, adviseer ik in de praktijk om ook te gaan werken met probiotica. Waarom ik dit graag adviseer leg ik je in de volgende blog uit.

Inhoud:

• Wat is ons darmmicrobioom
• Waarom is antibiotica soms nodig?
• Wat zijn de gevolgen van antibiotica gebruik?
• Wat zijn probiotica eigenlijk?
• Welke probiotica kan je gebruiken tijdens of na antibiotica gebruik?

Ons darmmicrobioom is een verzameling van heel veel kleine beestjes, zoals bacteriën, schimmels, virussen en soms ook parasieten, die in onze darmen leven. Dit microbioom wordt ook wel onze ‘darmflora’ genoemd. Deze beestjes die hierin leven bestaan uit goede en slechte bacteriën en spelen een hele belangrijke rol bij onze gezondheid. Het darmmicrobioom heeft namelijk een hele belangrijke functie voor onze gezondheid. Het helpt bij het verteren van voedsel, ze beschermen ons tegen schadelijke bacteriën en ze zorgen ervoor dat ons immuunsysteem goed werkt. Dus, ons darmmicrobioom is eigenlijk heel goed voor ons omdat het helpt ons gezond te houden.

Waarom is antibiotica soms nodig?

Soms kunnen we niet anders en hebben we antibiotica nodig omdat ze helpen bij het bestrijden van slechte bacteriën die ons ziek maken. Bijvoorbeeld bij een nierbekkenontsteking is antibiotica effectiever dan dit nog proberen op te lossen met vitamine C, D-mannose of cranberry. Antibioticum kan ons dan helpen om de bacteriën die deze ontsteking veroorzaken te doden of de groei te remmen en het lichaam weer de kans krijgt om te herstellen.

Het is fijn dat we zo’n redmiddel als antibiotica hebben, echter maakt het je darmmicrobioom minder divers en maakt het geen onderscheid tussen slechte bacteriën en goede bacteriën. En valt het dus ook de goede bacteriën aan. Bepaalde slechte bacteriën, die normaal gesproken in kleine hoeveelheden voorkomen in de darm, kunnen hierdoor gaan groeien en voor problemen zorgen. Denk maar aan de bacterie Closteridia difficile. Deze bacterie kan zich vasthechten aan de darmwand en daar toxines produceren. Deze toxines beschadigen de darmwand waardoor er bijvoorbeeld bloedingen kunnen ontstaan. Deze bacterie zorg voor darmproblemen. Veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Diarree
• Buikpijn
• Koorts
• Misselijkheid en braken
• Verlies van eetlust
• Bloederige ontlasting
• Gewichtsverlies

Wat zijn de gevolgen van antibiotica gebruik?

Uit de literatuur dat ongeveer 25% van de mensen die antibiotica krijgen bijwerkingen krijgen zoals schimmelinfecties, maag/darm pijn of diarree klachten krijgen. Deze vorm van diarree wordt vaak antibiotica-geassocieerde diarree genoemd. Diarree als bijwerking van antibiotica kan mild tot ernstig zijn en kan variëren van een lichte ontlasting tot frequente en waterige stoelgang. Het risico op antibiotica-geassocieerde diarree wordt vaak geassocieerd met breedspectrumantibiotica, zoals cefalosporines, clindamycine en fluoroquinolonen, omdat deze een breder scala aan bacteriën doden, inclusief de goede bacteriën die normaal gesproken in de darmen voorkomen. Naast de bijwerkingen van het antibiotica gebruik, kan het wel meer dan 2 jaar duren voordat het darmmicrobioom weer is hersteld van de antibioticakuur.

Wat zijn probiotica eigenlijk?

Probiotica zijn levende micro-organismen, zoals bacteriën en gisten, die van nature voorkomen in je darmen en andere delen van je lichaam. Deze goede bacteriën zijn essentieel voor een gezonde spijsvertering en een sterk immuunsysteem. Wanneer de het aantal bacteriën in het darmmicrobioom, door de antibiotica heeft afgenomen, kun je dit ondersteunen en aanvullen met probiotica. Probiotica kan helpen het gezonde evenwicht van de darmbacteriën te herstellen. Dit kan je zelfs al doen wanneer je nog antibiotica gebruikt. Dit kan namelijk de bijwerkingen zoals antibiotica-geassocieerde diarree verminderen.

Welke probiotica kan je gebruiken tijdens of na antibiotica gebruik?

Als je op zoek gaat naar probiotica, vind je heel veel verschillende soorten probiotica. Belangrijk is om voor een probiotica te kiezen die van goede kwaliteit is. Bijvoorbeeld: zorg voor een breed spectrum, type bacteriën die uit een bacteriestam moet bestaan met twee namen en twee letters: het geslacht, de soort en de stam. Maar ook de datum kan iets zeggen, hoe verser de datum op de verpakking, hoe beter het is.

Uit onderzoek is gebleken dat de bacteristam Lactobacillus rhamnosus GG (LGG) het meest effectief is gebleken in het voorkomen van antibioticageassocieerde diarree (AGD), bij een minimale dagdosering van 2 miljard kolonievormende eenheden (kve). Ook was een combinatie van LGG met Lactobacillus acidophilus LA-5 en Bifidobacterium lactis BB-12 erg effectief.

Probiotica is veilig te gebruiken tijdens antibiotica gebruik en gaat niet de werking van antibiotica tegen. Probiotica kan ervoor zorgen dat het de darm beschermt en helpt de darm weer te herstellen na de antibioticakuur. Wel is innametijd tussen antibiotica en probiotica erg belangrijk. Anders zorgt de antibiotica gelijk voor afbraak van de probiotica. Houdt tussen de innametijden ruim 2-3 uur. Een tip: neem voor het slapengaan de probiotica in zodat het de hele nacht lekker kan inwerken! Zorg dat je tijdens het gebruik van antibiotica start met probiotica en ga na de antibiotica kuur nog even 2-3 maanden door met verschillende probioticasoorten.

Bronnen:

Agamennone V, Krul CAM, Rijkers G, Kort R. Een praktische gids voor probiotica ter preventie van antibiotica-gerelateerde diarree in Nederland. Nederlands Platform voor Farmaceutisch Onderzoek. 2019;4:a1689. : https://www.micropia.nl/media/filer_public/f4/cd/f4cd1456-e359-426c-9d11-6ce3980828b0/nationale_gids_npfo.pdf